មាជ សុវណ្ណារ៉ា ថាសន្តិភាព ជាសេចក្តីប្រាថ្នារួមគ្នារបស់មនុស្ស 

ខេត្តព្រះវិហារ-ឧត្ដរមានជ័យ ៖ បន្ទាប់ពីបានចុះទៅដល់តំបន់ព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ នៅខេត្តព្រះវិហារ និងខេត្តឧត្ដរមានជ័យ ក្រោយការប្រយុទ្ធគ្នាដោយអាវុធ រវាងកងទ័ពប្រទេសទាំងពីរ ចំនួន៥ថ្ងៃ ដែលបង្កឡើងដោយទាហានថៃឈ្លានពាន ប្រធានគណបក្សជំនាន់ថ្មី លោកមាជ សុវណ្ណារ៉ា បានចងក្រងអត្ថបទសិក្សាស្រាវជ្រាវមួយ ក្រោយពីលោកបានចុះទៅកាន់តំបន់អតីតសមរភូមិ អស់រយៈពេល១៤ថ្ងៃ ដោយលោកបានលើកឡើងថា សន្តិភាព គឺជាសេចក្តីប្រាថ្នារួមគ្នារបស់មនុស្ស មានតែប្រទេសដែលមានសមត្ថភាពយោធា និងមានវិន័យវិជ្ជាជីវៈ ទើបអាចការពារប្រជាពលរដ្ឋ និងព្រំដែនរបស់ខ្លួនបាន ។

លោកមាជ សុវណ្ណារ៉ា បានសរសេរអំពីអត្ថបទសិក្សាស្រាវជ្រាវរបស់លោក នៅក្នុងទំព័របណ្ដាញសង្គម ហ្វេសប៊ុក របស់លោក នៅថ្ងៃទី៦ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៥ ដែលមានខ្លឹសារទាំងស្រុងថា “ចូរនាំគ្នាអានឱ្យចប់ ដើម្បីបុព្វហេតុស្មារតីជាតិនិយម ដែលមិនជ្រុលនិយម !

អត្ថបទសិក្សាស្រាវជ្រាវក្នុងរយៈពេល ១៤ថ្ងៃ របស់ខ្ញុំ តាមសមរភូមិព្រំដែន ជួរភ្នំដងរែក នៃសង្រ្គាមកងទ័ពសៀមឈ្លានពាន ៥ថ្ងៃ ដែលជាចំណែកតូចមួយជួយបំពេញសម្រាប់មាតុភូមិ និងប្រជារាស្រ្តខ្មែរ របស់ខ្ញុំ, មាជ សុវណ្ណារ៉ា ក្នុងបំណងប្រាថ្នាល្អ ដើម្បីលើកស្ទួយសមត្ថភាពនិងគុណតម្លៃជីវិត ដល់កងទ័ពកម្ពុជា បើខុសឆ្គង សូមកុំប្រកាន់ទោសពៃរ៍ !

សន្តិភាព គឺជាសេចក្តីប្រាថ្នារួមគ្នារបស់មនុស្ស «មានតែប្រទេសដែលមានសមត្ថភាពយោធា និងមានវិន័យវិជ្ជាជីវៈប៉ុណ្ណោះ ទើបអាចការពារប្រជាពលរដ្ឋ និងព្រំដែនរបស់ខ្លួនបាន» ។

សន្តិភាពតាមរយៈកម្លាំង មិនមែនជាការអំពាវនាវឱ្យមានយោធានិយមទេ។ វាគឺជាការទទួលស្គាល់ថា «មានតែប្រទេសដែលមានសមត្ថភាពយោធា និងមានវិន័យវិជ្ជាជីវៈប៉ុណ្ណោះ ទើបអាចការពារប្រជាពលរដ្ឋ និងព្រំដែនរបស់ខ្លួន» ។

សន្តិភាពតាមរយៈកម្លាំង៖ សេចក្តីប្រាថ្នាជាសកលដែលបោះជំរំក្នុងភាពជឿជាក់ខាងយោធា នៅទូទាំងសកលលោក គឺចាប់ពីវាលស្រែនៃប្រទេសកម្ពុជា រហូតដល់ផ្លូវដែលហែកហួដោយសង្រ្គាមនៃប្រទេសអ៊ុយក្រែន និងតំបន់ហ្គាហ្សា មនុស្សម្នាស្រែកទាមទារសន្តិភាព ។

ប្រទេសដែលងាយនឹងរងការឈ្លានពាន ឬការដួលរលំផ្ទៃក្នុង មិនអាចធានាសន្តិភាពបានទេ។ បូរណភាពជាតិ និងអធិបតេយ្យ ត្រូវបានរក្សាទុកនៅពេលគ្មានមារសត្រូវណាហ៊ានរំលោភបំពាន។ នេះទាមទារច្រើនជាងសព្វាវុធ វាទាមទារកងទ័ពអាជីព ដែលត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយគុណសម្បត្តិ ទេពកោសល្យ និងវិន័យ។  កងទ័ពបែបនេះ មិនមែនជាឧបករណ៍នៃការជិះជាន់ទេ។ ប៉ុន្តែជាអ្នកការពារសន្តិភាព វាឆ្លុះបញ្ចាំងពីឆន្ទៈរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ប្រតិបត្តិការក្រោមនីតិរដ្ឋ និងទទួលបានទំនុកចិត្តពីសាធារណជន តាមរយៈក្រមសីលធម៌ និងឧត្តមភាពនៃប្រតិបត្តិការ ឬទំនើបកម្មវិស័យកងទ័ព «កងទ័ពប្រជាពលរដ្ឋ ដ៏រឹងមាំមួយ ត្រូវបានបញ្ចូលយ៉ាងស៊ីជម្រៅទៅក្នុងក្រណាត់នៃសង្គម ដោយបម្រើមិនត្រឹមតែជាកម្លាំងការពារប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំងជានិមិត្តរូបនៃឯកភាពជាតិ និងកម្លាំងផងដែរ»។

ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជា ដែលបានស៊ូទ្រាំនឹងសង្គ្រាមស៊ីវិល និងអំពើប្រល័យពូជសាសន៍ ជាច្រើនទសវត្សមកហើយនោះ បានលេចចេញជាអ្នកតស៊ូមតិដើម្បីស្ថិរភាព និងការផ្សះផ្សាជាតិ។ ប្រជាពលរដ្ឋអ៊ុយក្រែន ដែលប្រឈមមុខនឹងការគំរាមកំហែងអត្ថិភាពចំពោះអធិបតេយ្យរបស់ពួកគេ ស្វែងរកសន្តិភាព មិនមែនតាមរយៈការចុះចាញ់នោះទេ។

ប៉ុន្តែតាមរយៈភាពធន់ និងការការពារ។ ប្រជាពលរដ្ឋប៉ាឡេស្ទីន នៅហ្គាហ្សា ដែលជាប់ក្នុងវដ្តនៃអំពើហិង្សា និងការផ្លាស់លំនៅ ប្រាថ្នាចង់បានសេចក្តីថ្លៃថ្នូរ សន្តិសុខ និងការសម្រេចចិត្តដោយខ្លួនឯង។ សំឡេងទាំងនេះ បានបន្លឺឡើងនូវការពិតជាសកល សន្តិភាព គឺជាសេចក្តីប្រាថ្នារួមគ្នារបស់មនុស្ស។ ប៉ុន្តែប្រវត្តិសាស្ត្រ បង្រៀនយើងថា សន្តិភាព មិនត្រូវបានសម្រេចដោយក្តីសង្ឃឹមតែម្នាក់ឯង ឬការឈឺចាប់ ឬទឹកភ្នែក របស់មនុស្សឡើយ។  វាត្រូវបានធានានៅពេលដែលប្រជាជាតិមួយ មានកងទ័ពដ៏មានឥទ្ធិពល ដែលមានកម្លាំងដើម្បីការពារអធិបតេយ្យរបស់ខ្លួន និងទប់ស្កាត់ការឈ្លានពាន។  សន្តិភាព តាមរយៈកម្លាំង មិនមែនជាការអំពាវនាវឱ្យមានយោធានិយមទេ។ វាគឺជាការទទួលស្គាល់ថា មានតែប្រទេសដែលមានសមត្ថភាពយោធា និងមានវិន័យវិជ្ជាជីវៈប៉ុណ្ណោះ ទើបអាចការពារប្រជាពលរដ្ឋ និងព្រំដែនរបស់ខ្លួន។

ផ្ទុយទៅវិញ យោធាដែលចាក់ឫសដោយអំពើពុករលួយ បក្ខពួកនិយម និងការនិយមនយោបាយ ធ្វើឲ្យខូចសន្តិសុខជាតិ។  វាបំផ្លាញសីលធម៌ ជំរុញអស្ថិរភាព និងបរាជ័យក្នុងបេសកកម្មស្នូលរបស់ខ្លួន ដើម្បីការពារជាតិ ។  សន្តិភាព មិនអាចសម្រេចបានតាមរយៈកម្លាំងប្រហោងនោះទេ វាត្រូវតែការពារដោយកងទ័ព ប្រជាពលរដ្ឋដ៏រឹងមាំ និងដ៏មានអំណាច ដែលបង្កប់នូវតម្លៃនៃយុត្តិធម៌ ឯកភាព និងសមត្ថភាព និងយុទ្ធសាស្ត្រ ។

ការផ្លាស់ប្តូររបស់កម្ពុជា ពីប្រទេសដែលហែកហួរដោយសង្រ្គាម មកជាអ្នករួមចំណែកដល់ការរក្សាសន្តិភាពពិភពលោក បង្ហាញពីគោលការណ៍នេះ បើទោះបីជាធនធានមានកម្រិតក៏ដោយ កម្ពុជា បានដាក់ពង្រាយកងរក្សាសន្តិភាព ជិត១ម៉ឺននាក់ ទៅកាន់បេសកកម្មរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ដោយបង្ហាញថា សូម្បីតែប្រទេសតូចៗ ក៏អាចបង្កើតសន្តិភាពបានដែរ នៅពេលដែលមានការគាំទ្រពីស្ថាប័នយោធាដែលមានវិន័យ ។

ការទប់ស្កាត់ជាយុទ្ធសាស្ត្រ និងការត្រៀមខ្លួនសម្រាប់ប្រតិបត្តិការ ៖

បេះដូងនៃសន្តិភាពតាមរយៈកម្លាំង គឺជាគោលការណ៍នៃការរារាំងការការពារជម្លោះដោយការព្យាករណ៍ពីសមត្ថភាព ការពារដែលអាចទុកចិត្តបាន។ កងកម្លាំងធម្មតាកម្រិតខ្ពស់ ប្រព័ន្ធមីសស៊ីល និងជាកន្លែងដែលអាចអនុវត្តបាន ទ្រព្យសម្បត្តិនុយក្លេអ៊ែរ បង្កើតជាឆ្អឹងខ្នងនៃជំហររារាំងរបស់ប្រទេសមួយ។  ការដាក់ពង្រាយឆ្ពោះទៅមុខ ការពង្រឹងព្រំដែន និងការត្រៀមលក្ខណៈយោធា ប្រកបដោយតម្លាភាព បញ្ជូនសញ្ញាច្បាស់លាស់ទៅកាន់សត្រូវ ៖ ការឈ្លានពាន នឹងទទួលរងនូវការចំណាយដែលមិនអាចទទួលយកបាន។  យុទ្ធសាស្ត្ររារាំងដ៏រឹងមាំនេះ ធានាសុវត្ថិភាព និងសន្តិសុខរបស់ប្រទេសជាតិរបស់យើង ដោយធ្វើឱ្យការឈ្លានពាន ជាជម្រើសដ៏ថ្លៃថ្លា និងមិនអាចទាក់ទាញសម្រាប់សត្រូវដែលមានសក្តានុពល។

ការចល័តរហ័ស និងការឆ្លើយតបវិបត្តិ ៖

ជម្លោះសម័យទំនើប មានភាពរហ័សរហួន និងមិនអាចទាយទុកជាមុនបាន។  អង្គភាពឆ្លើយតបរហ័ស វេទិកាលើកយន្តហោះយុទ្ធសាស្ត្រ និងការចល័តទ័ពជើងទឹក ឆ្លងកាត់ដែនសមុទ្រ មានសារៈសំខាន់សម្រាប់ការឆ្លើយតបយ៉ាងម៉ឺងម៉ាត់ចំពោះការគំរាមកំហែងដែលកំពុងកើតឡើង។  កងកម្លាំងប្រតិបត្តិការពិសេស ដែលត្រូវបានបណ្តុះបណ្តាលសម្រាប់ភាពជាក់លាក់ និងល្បឿន ផ្តល់នូវឧបករណ៍សំខាន់ៗសម្រាប់ការប្រឆាំងភេរវកម្ម ការសង្គ្រោះចំណាប់ខ្មាំង និងការឆ្លើយតបបន្ទាន់។  រួមគ្នាធាតុទាំងនេះ ជួយពង្រឹងសមត្ថភាពរបស់ប្រទេសមួយ ក្នុងការគ្រប់គ្រងវិបត្តិ និងការពារសន្តិភាព។

ឧត្តមភាពបច្ចេកវិទ្យា និងការការពារតាមអ៊ីនធឺរណិត ៖

នៅក្នុងយុគសម័យឌីជីថល ប្រសិទ្ធភាពយោធា ពឹងផ្អែកលើការច្នៃប្រឌិតបច្ចេកវិទ្យា។  យន្តហោះគ្មានមនុស្សបើក ឈ្លបយកការណ៍ អង្គភាពសង្គ្រាមតាមអ៊ីនធឺរណិត និងការស៊ើបការណ៍សម្ងាត់ ផ្អែកលើផ្កាយរណប កំណត់ឡើងវិញពីរបៀបដែលជម្លោះត្រូវបានរារាំង និងទប់ស្កាត់។  សមត្ថភាពការពារអ៊ីនធឺរណិត ការពារហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធសំខាន់ៗពីការវាយប្រហារ ខណៈពេលដែលប្រព័ន្ធវាយលុក រំខានបណ្តាញអរិភាព។  ការវិនិយោគលើបច្ចេកវិទ្យាទំនើបៗ ពង្រីកការឈានទៅដល់យុទ្ធសាស្ត្រ និងជាសញ្ញាបង្ហាញពីភាពទំនើបកម្មជាតិដល់សម្ព័ន្ធមិត្ត និងសត្រូវដូចគ្នា។

មូលដ្ឋានឧស្សាហកម្មការពារជាតិ និងស្វ័យភាពយុទ្ធសាស្ត្រ ៖

មូលដ្ឋានឧស្សាហកម្មការពារធន់នឹងធានាបាននូវនិរន្តរភាពយោធា និងស្វ័យភាព។  ការផលិតក្នុងស្រុក ភ័ស្តុភាររហ័សរហួន និងការច្នៃប្រឌិតបំពង់បង្ហូរប្រេង ជំរុញទំនើបកម្មជាបន្តបន្ទាប់ កាត់បន្ថយការពឹងផ្អែកលើអ្នកផ្គត់ផ្គង់បរទេស និងបង្កើនការត្រៀមខ្លួនជាតិ។  មូលដ្ឋានឧស្សាហកម្មដ៏រឹងមាំមួយ ក៏អនុញ្ញាតឱ្យមានការនាំចេញផ្នែកការពារ បង្កើតសម្ព័ន្ធភាព និងពង្រីកឥទ្ធិពលភូមិសាស្ត្រនយោបាយ។

សម្ព័ន្ធភាព និងអន្តរប្រតិបត្តិការ ៖

សន្តិភាព តាមរយៈកម្លាំង មានឥទ្ធិពលបំផុត នៅពេលបន្តសហការគ្នា ។  សម្ព័ន្ធភាពយោធា តាមរយៈការជំរុញការជឿទុកចិត្ត និងការរារាំងតាមរយៈយុទ្ធសាស្ត្ររណសិរ្សរួបរួម និងការបើកការហ្វឹកហ្វឺនរួមគ្នា និងប្រតិបត្តិការអន្តរប្រតិបត្តិការ ដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងសន្តិសុខសមូហភាពរបស់យើង។  ការចូលរួមចំណែកក្នុងបេសកកម្មរក្សាសន្តិភាព មិនត្រឹមតែបញ្ជាក់ពីទំនួលខុសត្រូវសកលរបស់ប្រជាជាតិមួយប៉ុណ្ណោះទេ។ ប៉ុន្តែថែមទាំងពង្រឹងភាពស្របច្បាប់ និងជំហរសីលធម៌របស់ខ្លួន ក្នុងកិច្ចការអន្តរជាតិ ដោយជំរុញឱ្យមានមោទនភាព និងការគោរពចំពោះតួនាទីរបស់ប្រទេសរបស់យើង នៅក្នុងសហគមន៍ពិភពលោក។  សម្ព័ន្ធភាពទាំងនេះ គឺជាសក្ខីភាពមួយ ចំពោះការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់ប្រទេសយើង ចំពោះសន្តិភាព និងសន្តិសុខពិភពលោក ដែលធ្វើឲ្យយើងទទួលបានការគោរព និងការកោតសរសើរពីដៃគូអន្តរជាតិរបស់យើង។

ការការពារមាតុភូមិ និងការគាំទ្រស៊ីវិល ៖

សន្តិសុខជាតិ មិនពេញលេញទេ បើគ្មានការការពារមាតុភូមិដ៏រឹងមាំ។  ប្រព័ន្ធការពារមីសស៊ីល ប្រតិបត្តិការត្រួតពិនិត្យព្រំដែន និងវិធានការប្រឆាំងភេរវកម្ម ការពារប្រជាជនពីការគំរាមកំហែងពីខាងក្រៅ និងខាងក្នុង។  ក្នុងអំឡុងពេលមានអាសន្នស៊ីវិល ការគាំទ្រផ្នែកដឹកជញ្ជូន វេជ្ជសាស្ត្រ និងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធរបស់យោធា បង្ហាញពីតម្លៃរបស់វា លើសពីសង្គ្រាម ការពង្រឹងចំណងមិត្តភាពជាមួយប្រជាជនស៊ីវិល និងពង្រឹងការរួបរួម។

តួនាទីរបស់កងទ័ពវិជ្ជាជីវៈ ក្នុងការទទួលបានសន្តិភាព ៖

កម្លាំងយោធា មិនត្រូវបានវាស់ដោយទំហំ ឬឃ្លាំងអាវុធទេ ពោលគឺត្រូវបានកំណត់ដោយវិជ្ជាជីវៈ វិន័យ និងគុណសម្បត្តិ។  កងទ័ពប្រជាពលរដ្ឋ ដែលមានសមត្ថភាព បង្កប់នូវគុណតម្លៃរបស់ប្រទេសជាតិ និងទទួលបានទំនុកចិត្តពីសាធារណជន តាមរយៈក្រមសីលធម៌ និងឧត្តមភាពនៃប្រតិបត្តិការ គឺជាប្រភពនៃការធានានិងទំនុកចិត្តលើកងកម្លាំងការពារជាតិ។  កងទ័ពដែលមានជំនាញវិជ្ជាជីវៈរបស់យើង ជាមួយនឹងការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់ខ្លួន ចំពោះឧត្តមភាព និងក្រមសីលធម៌ ធានាថាយើងត្រូវបានរៀបចំយ៉ាងល្អ ដើម្បីការពារអធិបតេយ្យរបស់យើង និងការពារប្រជាពលរដ្ឋរបស់យើង។

១. ប្រព័ន្ធ Meritocratic ៖ ការផ្សព្វផ្សាយដោយផ្អែកលើជំនាញ និងចរិតលក្ខណៈធានាបាននូវសុចរិតភាព និងការប្តេជ្ញាចិត្តនៅទូទាំងជួរ បណ្តុះនូវអារម្មណ៍នៃការធានា និងទំនុកចិត្តលើភាពត្រឹមត្រូវ និងប្រសិទ្ធភាពនៃយោធារបស់យើង។

២. ភាពជាអ្នកដឹកនាំ NCO : មន្ត្រីដែលមិនមែនជាស្នងការ បណ្តុះវិន័យ និងបណ្តុះអ្នកដឹកនាំតាមរយៈការបង្ហាត់បង្រៀនយ៉ាងហ្មត់ចត់។

៣. គណនេយ្យភាពរបស់ស្ថាប័ន ៖ ការបណ្តុះបណ្តាលផ្នែកសីលធម៌ សិទ្ធិមនុស្ស និងទំនាក់ទំនងស៊ីវិល-យោធា ធ្វើឱ្យកងទ័ពមានទំនួលខុសត្រូវជាពលរដ្ឋ។

ផ្ទុយទៅវិញ អំពើពុករលួយ បានបំផ្លាញស្ថាប័ន ដែលមានន័យថា ដើម្បីរក្សាសន្តិភាព។  នៅពេលដែលវិស័យការពារជាតិ ទទួលរងពីការស៊ីសំណូក ការឧបត្ថម្ភ និងការកេងប្រវ័ញ្ច ពួកគេក្លាយជាបំណុលជាជាងអ្នកការពារ។  អង្គការតម្លាភាពអន្តរជាតិ បានចងក្រងជាឯកសារអំពីរបៀបដែលការអនុវត្តបែបនេះ នាំឱ្យមានការបង្វែរធនធាន ការរំលោភបំពាន និងការដួលរលំនៃការត្រួតពិនិត្យ។  នៅក្នុងប្រព័ន្ធសម្របសម្រួល សន្តិភាពគឺមិនអាចទៅរួចទេ។

ឆ្ពោះទៅរកកងទ័ពប្រជាពលរដ្ឋដ៏រឹងមាំ ៖

កងទ័ពប្រជាពលរដ្ឋ ដូចដែលបានមើលឃើញនៅក្នុងគោលលទ្ធិនេះ ត្រូវតែឆ្លុះបញ្ចាំងពីភាពចម្រុះជាតិសាសន៍ រក្សាគោលការណ៍រដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងប្រតិបត្តិការប្រកបដោយតម្លាភាព។  វាត្រូវតែត្រូវបានផ្តល់សិទ្ធិអំណាចដើម្បីការពារអធិបតេយ្យ ជួយក្នុងការឆ្លើយតបនឹងគ្រោះមហន្តរាយ និងរួមចំណែកយ៉ាងមានអត្ថន័យដល់ការរក្សាសន្តិភាពពិភពលោក នៅពេលដែលយោធាក្លាយជាអ្នកបម្រើរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ មិនមែនជាឧបករណ៍នៃការគាបសង្កត់នោះទេ វាប្រែទៅជាសសរស្តម្ភនៃភាពធន់និងភាពស្របច្បាប់។ កងទ័ពប្រជាពលរដ្ឋ ដ៏រឹងមាំមួយត្រូវបានបញ្ចូលយ៉ាងស៊ីជម្រៅទៅក្នុងក្រណាត់នៃសង្គម ដោយបម្រើមិនត្រឹមតែជាកម្លាំងការពារប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំងជានិមិត្តរូបនៃឯកភាពជាតិ និងកម្លាំងផងដែរ។

សេចក្តីសន្និដ្ឋាន ៖

សន្តិភាព តាមរយៈកម្លាំង មិនមែនជាពាក្យស្លោកទេ វាគឺជាការចាំបាច់ជាយុទ្ធសាស្ត្រ។  ភាពរឹងមាំ ត្រូវតែត្រូវបានបង្កើតចេញពីក្រមសីលធម៌ ឧត្តមភាពនៃស្ថាប័ន និងកាតព្វកិច្ចជាពលរដ្ឋដែលមិនផ្លាស់ប្តូរ។  ប្រជាជាតិដែលវិនិយោគលើយោធា ប្រកបដោយគោលការណ៍ សមត្ថភាព និងវិជ្ជាជីវៈ ជាមូលដ្ឋានសម្រាប់ស្ថិរភាព វិបុលភាព និងសន្តិភាពយូរអង្វែង។  ក្នុងចក្ខុវិស័យនេះ យោធា មិនមែនគ្រាន់តែជាកម្លាំងប្រយុទ្ធទេ ជាអ្នកការពារសេចក្តីថ្លៃថ្នូរជាតិ និងអនាគតរួម។  ការប្រកាន់ខ្ជាប់នូវក្រមសីលធម៌ និងទំនួលខុសត្រូវរបស់ពលរដ្ឋ មិនមែនគ្រាន់តែជាផ្នែកនៃចក្ខុវិស័យនេះប៉ុណ្ណោះទេ វាគឺជាមូលដ្ឋានគ្រឹះរបស់វា។

អាណាចក្រអង្គរ មានកងទ័ពដ៏ខ្លាំងក្លា ដែលគ្រប់គ្រងអាស៊ីអាគ្នេយ៍ទាំងមូល។ ប្រសិនបើប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជា ចង់បានសន្តិភាព តាមរយៈកម្លាំង ពួកគេត្រូវតែកែប្រែ កំណត់ឡើងវិញ រៀបចំឡើងវិញ រៀបចំរចនាសម្ព័ន្ធឡើងវិញ និងរៀបចំស្ថាប័នអាវុធវិជ្ជាជីវៈ នៅក្នុងអំណាចយោធារបស់ពួកគេ។  មានតែពេលនេះទេ ដែលពួកគេនឹងសម្រេចបានសន្តិភាព តាមរយៈកម្លាំង ដូចជាប្រទេសលោកខាងលិចភាគច្រើន និងសហរដ្ឋអាមេរិក“ ៕ កុលបុត្រ